معرفی آربیتریوم (Arbitrum)

اتریوم تبدیل به یک پلتفرم بسیار محبوب برای توسعه ی اپلیکیشن های نامتمرکز (DApps)‌ شده است. اما در سال های اخیر افزایش چشمگیر کاربرها و کاربردهای آن باعث شده است که شبکه به نهایت ظرفیت خود برسد،‌ کارمزد تراکنش ها سر به آسمان بزند و صف طویلی برای دریافت خدمات تشکیل گردد. در حالی که برخی محافل عقیده دارند که بهترین راه مقیاس‌پذیر کردن اتریوم بهینه سازی و ارتقای زنجیره ی اصلی است،‌ برخی دیگر در عوض مسیرهای مختلفی را دنبال می کنند که به راهکارهای لایه دوم معروف شده است.

اگرچه این راهکارها بسیار با هم متفاوت هستند اما یکی از آنها به نام Arbitrum به دلیل راهکار جدید خود برای حل مشکلات،‌ شتاب عجیبی در جلب اقبال کاربران پیدا کرده است.

در 31 اوت 2021 شرکت سازنده ی آربیتریوم به نام Offchain Labs راه‌اندازی رسمی آن را اعلام کرد. تعدادی از برترین های دنیای امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) مثل یونی سواپ،‌ سوشی سواپ،‌ بالانسر،‌ آوه و‌ بندپروتکل در حال حاضر از آربیتریوم برای افزایش توان عملیاتی و کاهش کارمزدها برای کاربران خود استفاده می کنند یا به دنبال استفاده از آن هستند.

آربیتریوم چیست؟

یک راهکار لایه دوم که برای بهبود قابلیتهای قراردادهای هوشمند اتریوم طراحی شده،‌ قابلیت هایی مانند افزایش سرعت و مقیاس پذیری و در عین حال افزودن ویژگی های امنیتی بیشتر. این پلتفرم به گونه ای طراحی شده است که به توسعه دهندگان اجازه می دهد به راحتی قراردادهای ماشین مجازی اتریوم (EVM) و تراکنش های اتریوم را در لایه دوم اجرا کنند در حالی که همچنان از امنیت عالی لایه اول اتریوم بهره مند هستند. این پروژه برای رفع برخی از نواقص قراردادهای هوشمند اتریوم مانند سرعت پایین و کارمزد بالا ساخته شده است که به تجربه ی کاربری اتریوم آسیب رسانده و انجام تراکنش را به یک کار پرهزینه تبدیل کرده است.

آربیتریوم از تکنیکی به نام مجموعه های تراکنش یا رول‌آپ استفاده می کند تا دسته های تراکنش های ارسال شده را جمع آوری و به صورت یکجا روی شبکه ی اتریوم ثبت و اجرای محاسبات آنها را بر روی یک سایدچین لایه دوم مقیاس‌پذیر ارزان منتقل کند در حالی که از اتریوم برای اطمینان از صحت نتایج استفاده می کند. این فرایند به کاهش بار محاسباتی و ذخیره ای اتریوم کمک می کند و در عین حال ظهور کلاس های جدیدی از برنامه های غیرمتمرکز قدرتمند لایه دومی را امکانپذیر ساخته است.

آربیتریوم چگونه کار می کند؟

آربیتریوم نوعی از فناوری است که به نام مجموعه های خوشبینانه (optimistic rollup) معروف هستند. این فناوری به قراردادهای هوشمند اتریوم توانایی مقیاس‌پذیر شدن از طریق ارسال پیام بین قراردادهای هوشمند روی زنجیره ی اصلی و قراردادهای هوشمند روی زنجیره ی لایه دومی آربیترویوم را می دهد. مقدار زیادی از پردازش تراکنش ها در لایه ی دوم تکمیل می شود و نتایج آن در زنجیره ی اصلی ثبت شده و از این طریق سرعت و کارایی را به شدت بهبود می بخشد.

عبارت خوش بینانه در این فناوری بدین معناست که هر تاییدگری می تواند یک بلاک جمع آوری (رول‌آپ) شده را پست کند و اعتبار بلاک های دیگر را تایید کند. عبارت رول‌آپ هم برای توضیح این به کار می رود که چگونه از اطلاعات عمومی برای بازسازی یک تاریخچه ی کامل از زنجیره می توان استفاده کرد. برای ساختن تاریخچه از یک گزارش وقایع بهینه شده استفاده می شود. پروتکل آربیتریوم اطمینان حاصل می کند که کدها به طور صحیح اجرا می شوند پس تا زمانی که هر تاییدگر با صداقت رفتار می کند،‌ در برابر تبانی و سایر اشکال حمله به شبکه کمک می کند تا مقاومت کند.

نسخه های بعدی آربیتریوم دو حالت دیگر هم خواهند داشت: کانال ها و سایدچین های AnyTrust.

همانند بسیاری از بلاک‌چین‌ها نودهای مجزا می توانند در زنجیره ی آربیتروم مشارکت کنند. نودهای تاییدگردر نظارت بر وضعیت شبکه دخیلند و نودهای کامل به تجمیع تراکنش های لایه اول کمک می کنند. تجمیع کنندگانی که تراکنش ها را به زنجیره ی لایه اول ارسال می کنند پاداش خود را به صورت اتر دریافت می کنند در حالی که بقیه ی کارمزدهای تراکنش کاربران بین سایر مشارکت کنندگان شبکه مثل تاییدگرها توزیع می شود.

آربیتریوم یک مرحله ی چالش را برای بلاک های جمع آوری شده (رول‌آپ) قرار داده است که در آن تاییدگران دیگری صحت یک بلاک را بررسی می کنند و در صورت اشتباه بودن آن یک چالش را اعلام می کنند. اگر عدم صحت بلاک ثابت شود یا برعکس اعلام چالش غیرقابل توجیه باشد، دارایی سپرده گذاری شده ی تاییدگر ناصادق مصادره می شود. این کار باعث می شود تا تاییدگران همیشه یا منصفانه بازی کنند یا با عواقب آن روبرو شوند.

همچنین این پلتفرم ماشین مجازی اختصاصی خود را دارد که به درستی ماشین مجازی آربیتریوم یا AVM نامیده می شود. این ماشین مجازی محل اجرای قراردادهای هوشمند آربیتریوم است و بالای EthBridge قرار دارد. EthBridge مجموعه ای از قراردادهای هوشمند است که با زنجیره ی آربیتریوم در ارتباط است. قراردادهای هوشمند سازگاربا اتریوم به طور خودکار برای اجرا در AVM ترجمه می شوند.

چه چیزی آربیتریوم را بی همتا کرده است؟

این پروژه برای تامین یک پلتفرم با کاربری آسان طراحی شده است که توسعه دهندگان بتوانند از آن برای راه اندازی قراردادهای هوشمند سازگار با اتریوم  به گونه ای بسیار کارامد و مقیاس‌پذیر استفاده کنند.

اما این اولین پلتفرمی نیست که به دنبال غلبه بر محدودیت های اتریوم است، ‌دست کم ده ها راهکار دیگر هم به دنبال ارايه ی عملکردهای مشابه هستند. پس چه چیزی Arbitrum را از بقیه جدا می کند؟ چندین ویژگی از جمله:

سازگاری بالا با EVM

آربیتریوم یکی از رول‌آپ های بسیار سازگار با EVM است. این پلتفرم در سطح بایت‌کد با EVM‌ سازگاری دارد و هر زبانی که بتواند در EVM‌ کامپایل شود می تواند بسیار سریع کار کند مثل Solidity و Vyper. این ویژگی توسعه ی آن را آسان می کند زیرا توسعه دهندگان دیگر نیازی ندارند که قبل از ساخته شدن روی آربیتریوم با یک زبان جدید دست و پنجه نرم کنند.

کارمزدهای کم

آربیتریوم به عنوان یک راهکار مقیاس‌پذیری لایه دوم برای اتریوم نه تنها برای افزایش توان عملیاتی اتریوم طراحی شده است بلکه هزینه ی تراکنش ها را همزمان به حداقل می رساند. به لطف فناوری مجموعه سازی (رول آپ) بسیار کارامد،‌ آربیتروم می تواند هزینه ها را فقط به کسر کوچکی از آنچه در اتریوم است کاهش دهد،‌ در حالی که همچنان انگیزه ی کافی برای تاییدگرها را فراهم می کند.

راه اندازی منصفانه

آربیتریوم از ماه اکتبر چندین شبکه ی آزمایشی راه اندازی کرده و در حال حاضر هم روی شبکه ی اصلی برای توسعه دهندگان فعال است. برخلاف بسیاری از راهکارهای مقیاس بندی لایه دومی دیگر، آربیتریوم هیچ توکن کاربردی بومی خود را ارائه نکرده و هیچ توکن فروشی در کار نیست. علاوه بر اینها همه ی توسعه دهندگان علاقمند زمان کافی خواهند داشت تا قبل از اینکه آربیتریوم به روی عموم باز شود، ‌شروع به کار کنند و آربیتریوم اخیرا متعهد شده است که به تمام 250 تیم توسعه دهنده که درخواست کرده اند،‌ حداقل دو هفته کامل زمان برای توسعه ی کار خود بدهد پیش از آنکه آربیتریوم به روی همه باز شود.