وب 3 چیست؟ پرده ای از تکامل اینترنت

اینترنت از زمان پیدایش خود تغییرات زیادی را به خود دیده است. از چت اینترنتی (IRC) گرفته تا شبکه های اجتماعی پیشرفته، اینترنت به بخشی حیاتی از تعاملات انسانی تبدیل شده است و همچنان به تکامل خود ادامه می دهد.

وب 3 آخرین نسل فناوری اینترنت است که به شدت بر استفاده از یادگیری ماشین و هوش مصنوعی (AI) متکی است. هدف آن ایجاد وب ‌سایت‌ها و برنامه ‌های کاربردی بازتر، متصل تر و هوشمندتر است که روی استفاده از نوعی فهم ماشینی از داده‌ها تمرکز دارند. وب 3 با استفاده از هوش مصنوعی و تکنیک های یادگیری ماشینی پیشرفته، قصد دارد اطلاعاتی شخصی تر و مرتبط تر را همراه با سرعتی بیشتر ارائه دهد. این هدف را می توان با استفاده از الگوریتم های جستجوی هوشمندتر و پیشرفت در تجزیه و تحلیل داده های بزرگ به دست آورد. وب سایت های فعلی معمولاً دارای اطلاعات ثابت یا محتوای کاربر محور مانند انجمن ها و رسانه های اجتماعی هستند. چنین ساختاری اجازه می دهد اطلاعات در ابعادی وسیع پخش شود اما شاید در برآوردن نیازهای خاص یک کاربر خیلی موثر نباشد. یک وب سایت باید بتواند اطلاعاتی را که به هر کاربر ارائه می دهد، به همان کیفیت و پویایی ارتباطات انسانی در دنیای واقعی باشد.

تیم برنرز لی، دانشمند کامپیوتر، مخترع شبکه جهانی وب، این معنای خاص از اینترنت را در سال 1999 وب معنایی (Semantic Web) نامید و چنین توضیح داد:

من رویایی برای وب دارم که در آن رایانه ها قادر به تجزیه و تحلیل تمام داده های موجود در وب از جمله محتوا، پیوندها و تراکنش های بین افراد و رایانه ها هستند. یک «وب معنایی» که این امکان را فراهم کند، گرچه هنوز به وجود نیامده است، اما زمانی که به وجود بیاید، مکانیسم‌ های روزمره تجارت، بوروکراسی و زندگی روزمره ما توسط ماشین ‌هایی که با ماشین ‌ها صحبت می‌ کنند اداره می‌ شوند.

در وب 3، اقیانوسی از اطلاعات در اختیار وب سایت ها و برنامه های کاربردی قرار می گیرد و آنها می توانند آن داده ها را به گونه ای که برای هر کاربر معنادار باشد، درک کرده و استفاده کنند.

تاریخچه مختصری از تکامل اینترنت

وب سایت ها و برنامه های کاربردی تحت وب در دهه های گذشته به شدت تغییر کرده اند. آنها از سایت های ایستا به سایت های داده محور تبدیل شده اند که کاربران می توانند با آنها تعامل داشته باشند و آنها را تغییر دهند.

وب 1

اینترنت اولیه مبتنی بر چیزی بود که امروزه به عنوان وب 1 شناخته می شود. این اصطلاح در سال 1999 توسط نویسنده و طراح وب، دارسی دی نوچی، هنگام تمایز بین وب 1 و وب 2 ابداع شد. در اوایل دهه 1990، وب سایت ها با استفاده از صفحات HTML ایستا ساخته شدند که فقط توانایی نمایش اطلاعات را داشتند و هیچ راهی وجود نداشت تا کاربران تغییری در داده های سایت ایجاد کنند.

وب 2

این داستان در اواخر دهه 1990 تغییر کرد، زمانی که تغییر به سمت اینترنت تعاملی تر شروع شد. با وب 2، کاربران قادر به تعامل با وب سایت ها از طریق استفاده از پایگاه های داده، پردازش سمت سرور، فرم ها و رسانه های اجتماعی بودند. این توانایی های جدید، یک وب ایستا را به یک وب پویاتر تغییر داد. وب 2 تاکید بیشتری بر محتوای تولید شده توسط کاربر و قابلیت همکاری بین سایت ها و برنامه های مختلف داشت. وب 2 کمتر در مورد مشاهده و بیشتر در مورد مشارکت بود. در اواسط دهه 2000، اکثر وب سایت ها به وب 2 تغییر ماهیت دادند.

آینده

اگر به تاریخچه اینترنت نگاهی بیندازیم، تکامل به وبی که از نظر معنایی هوشمندتر باشد، منطقی به نظر می رسد. داده ها ابتدا به صورت ایستا به کاربران ارائه شد. سپس کاربران توانستند به صورت پویا با آن داده ها تعامل داشته باشند و حالا همه آن داده‌ها توسط الگوریتم‌ها برای بهبود تجربه کاربر و شخصی‌ سازی بیشتر و صمیمی تر کردن وب استفاده می‌شوند.

وب 3، اگرچه هنوز به طور کامل تعریف نشده است، اما می تواند از فناوری های همتا به همتا (P2P) مانند بلاک چین، نرم افزارهای منبع باز، واقعیت مجازی، اینترنت اشیا (IoT) و غیره تشکیل شود. در حال حاضر، بسیاری از برنامه‌ها محدود به اجرا، تنها بر روی یک سیستم عامل هستند. وب 3 می‌ تواند برنامه ها را قادر سازد که دستگاه‌های بیشتری را بشناسند، به این معنی که بتوانند بر روی انواع گوناگون سخت ‌افزار و نرم‌ افزار بدون هیچ گونه هزینه منطبق سازی اضافی اجرا شوند.

وب 3 همچنین قصد دارد اینترنت را بازتر و غیرمتمرکزتر کند. در چارچوب فعلی، کاربران باید به ارائه دهندگان شبکه ای یا منفردی تکیه کنند که بر اطلاعاتی که درون سیستمهایشان وجود دارد یا بین کاربران منتقل می شود، دسترسی و نظارت دارند. با ظهور فناوری‌ های توزیع ‌شده و غیرمتمرکز، ممکن است این رویه به زودی تغییر کند و کاربران بتوانند مالکیت و کنترل داده‌های خود را در دست بگیرند.