ارز دیجیتال آنتولوژی (Ontology) چیست؟
آنتولوژی (Ontology) با نماد اختصاری ONT، در سال 2017 توسط یک شرکت چینی به نام آنچین (OnChain) و زیر نظر بنیانگذاران این شرکت اریک ژانگ (Erik Zhang) و دا هونگفی (Da HongFei) ساخته شد. آنچین موفقیتی گسترده در صنعت رمزارز کسب کرده است زیرا بنیانگذاران آن بلاکچین نئو (NEO) را، که اکنون پروژهای چندمیلیارددلاری محسوب میشود، نیز به وجود آوردند.
تاریخچه Ontology
در ابتدا، آنتولوژی راهکاری بود برای کسب و کارها در ابعاد مختلف تا بتوانند تکنولوژی بلاکچین را درون شرکت خود به کار بگیرند بدون اینکه نیاز به تغییر کامل تمام سیستمهای کنونی شرکت داشته باشند. علاوه بر این، تیم سازنده آنتولوژی تصمیم داشت ورود بلاکچین به درون شرکتها را به فرآیندی بسیار ساده تبدیل کند، که کار را برای کسب و کارهایی که هیچ دانشی در رابطه با تکنولوژی بلاکچین نداشتند تسهیل میکرد.
یکی از موارد جالب در مورد شروع پروژه کوین آنتولوژی این است که آنتولوژی هرگز ICO نداشت. و در عوض، این پروژه از طریق ایردراپ (airdrop) عمومی شد، به این معنی که کوینهای خود را به رایگان به حساب افراد مختلف انتقال داد. این ایردراپ از جمله به افرادی که کوین نئو داشتند و یا به عضویت خبرنامه ایمیلی آنتولوژی درآمده بودند اعلق گرفت! این پروژه همچنین از سرمایهگذاران خصوصی حمایت مالی دریافت کرد.
نکته: ICO مخفف Initial Coin Offering یا همان عرضه اولیه کوین است که روشی برای جمع آوری سرمایه برای پروژههای جدید رمزنگاری محسوب میشود. یکی از بزرگترین ICOهای تمام تاریخ مربوط به کوین EOS میشود که بیش از 4 میلیارد دلار سرمایه جمعآوری کرد!
آنتولوژی و نئو هر دو از یک شرکت به وجود آمدند و در کنار یکدیگر میتوانند بلاکچین را وارد جهان کسب و کارها کنند. همچنین این تکنولوژی از اپلیکیشنهای غیرمتمرکز (dApps) حمایت میکند و در رقابتی تنگاتنگ با اتریوم است.
از آنتولوژی چگونه میتوان استفاده کرد؟
درک اینکه آنتولوژی کوین به چه علت به وجود آمد ممکن است کمی دشوار باشد، به این علت با مثالی از جهان واقعی شروع میکنیم. به سوابق پزشکی خود که در مطب پزشکتان نگهداری میشوند بیندیشید. هر بار که قرار ملاقاتی با پزشکتان داشته باشید، او از بیماری شما و اینکه سایر پزشکان چه توصیهای به شما کرده (مانند نسخه دارو) یادداشتی تهیه میکند. این یادداشتها حاوی اطلاعاتی در مورد حساسیتهای شما و داروهایی که به طور معمول استفاده میکنید هستند. حال اگر مجبور باشید در شهر، بیمارستان، یا داروخانه دیگری به یک پزشک دیگر مراجعه کنید چه؟ این مراکزِ مجزا احتمالا بدون کسب اجازه اولیه از پزشکتان به سوابق شما پزشکی شما دسترسی ندارند. چرا؟
به دو دلیل:
- اولا قوانین محافظت از دادهها اجازه نمیدهند که اطلاعات شخصی شما به کسی که آنها را درخواست میکند به اشتراک گذاشته شود.
- دوما، هر سازمان مجزایی سیستمهای متمرکز خود را خواهد داشت که کار را برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات دشوار میکند.
و اینجاست که پروژه آنتولوژی میتواند مشکلات را حل کند.
در مثال بالا، سوابق پزشکی شما میتواند در شبکه آنتولوژی قرار بگیرد و سپس به سیستمهای بلاکچینی مانند شبکه نئو متصل شود. و با اینکه تمام سازمانهای درون زنجیره تامین میتوانند به بلاکچینی یکسان متصل شوند، هر کدام میتوانند به شکل مجزا تصمیم بگیرند که میخواهند چه اطلاعاتی را به اشتراک بگذارند. اگر تمام بیمارستانهای کشور شما دسترسی کامل به سوابق پزشکیتان داشته باشند، داروخانه فقط باید اجازه دسترسی به اطلاعات اولیه مانند هویت شما را داشته باشد. این مسئله در صنعت بلاکچین “دسترسی مجاز” (Permission Access) نامیده میشود.
آنتولوژی به طور کامل با سایر بلاکچینها مانند اتریوم تفاوت دارد زیرا نه تنها اطلاعات در این شبکه به یک دفتر کل عمومی که همه میتوانند آن را ببینند ارسال میشوند بلکه بلاکچین آن نیز منبع باز (open-source) است. البته، این شبکه برای کسب و کارهایی که احتیاج به مخفی نگاه داشتن برخی اطلاعات خاص دارند مناسب نیست.
کوین آنتولوژی ONT و جزئیات آن
برای اینکه مسائل را قدری برایتان پیچیدهتر کنیم، میخواهیم به شما بگوییم آنتولوژی در نهایت دو رمزارز متفاوت خواهد داشت! کوین اصلی کوین آنتولوژی است که به اختصار ONT نامیده میشود.
در مجموع، یک میلیارد کوین ONT وجود خواهد داشت و هنگامی که مجموع کوینها به این مقدار برسد دیگر کوینی به وجود نخواهد آمد. از آنجا که رمزارز ONT هنوز در روزهای اولیه خود است، در حال حاضر یک توکن NEP-5 وجود دارد که با بلاکچین نئو سازگار است. این کوین مشابه توکنهای ERC-20 است که تنها با بلاکچین اتریوم سازگار است. هنگامی که شبکه اصلی آنتولوژی (Ontology MainNet) راه اندازی شود، توکن ONT با کوین جدیدی که مختص بلاکچین آنتولوژی است تعویض خواهد شد.
هنگامی که راه اندازی شبکه اصلی اتفاق بیفتد، یک رمزارز ثانویه به نام Ontology Gas (ONG) وجود خواهد داشت که آنتولوژی را به پایانهای با دو توکن تبدیل خواهد کرد. هدف ONG مشابه توکن GAS نئو است که به افراد اجازه میدهد با فعال نگاه داشتن عملیات بلاکچین کارمزد تراکنشها (transaction fee) را به دست آورند.
تراکنشها چگونه انجام میشوند؟
آنتولوژی محدود به یک بلاکچین یگانه نیست. بلکه، این سیستم به کسب و کارهای مختلف اجازه میدهد تا از هر دو بلاکچین خصوصی و عمومی کمال بهره و استفاده را داشته باشند. بگذارید روشنتر بگوییم. یک موسسه مالی معمولا مایل نیست دادههای خود را روی یک بلاکچین عمومی قرار دهد زیرا با این کار این فرصت را به رقبای خود خواهد داد تا به تمامی اطلاعات این موسسه دسترسی داشته باشند. از این رو، این موسسه میتواند بلاکچین آنتولوژی را که یک بلاکچین خصوصی است نصب کند و اطلاعات را تنها درون این موسسه یا با هر کس دیگری که صلاح دید به اشتراک بگذارد. با این حال، ممکن است اطلاعات خاصی وجود داشته باشند که موسسه بخواهد آنها را در معرض دید و دسترس عموم قرار دهد، مانند توانایی تائید هویت افراد. اگر یک مشتری جدید بخواهد در این موسسه مالی حسابی باز کند باید بتواند هویت خود را تائید کند. در این صورت یک بلاکچین عمومی (مانند نئو) میتواند کارساز باشد زیرا با بلاکچین خصوصی (آنتولوژی)، جایی که اطلاعات خصوصی نگهداری میشوند، در ارتباط است. بنابراین، آنتولوژی در نقش واسطی بین جهان دیجیتال و جهان واقعی عمل میکند و انتقال و ثبت داده در محیطی بدون نیاز به اعتماد (trust-less) اتفاق میافتد.
اما از کجا بدانیم که این اطلاعات قابل اعتماد هستند؟
پاسخ این سوال مکانیسم اجماع (consensus mechanism) است. مانند تمام بلاکچینهای دیگر، شبکه آنتولوژی نیز از یک مکانیسم اجماع بهره میبرد. مکانیسم اجماع شیوهای است که به واسطه آن و بدون نیاز به شخص ثالث تراکنشها تائید میشوند. به عبارت دیگر، مکانیسم اجماع باعث غیرمتمرکز شدن بلاکچین میشود. تعداد زیادی مکانیسم اجماع وجود دارد که توسط بلاکچینهای مختلف استفاده میشوند، مشهورترین آنها اثبات کار (Proof-of-Work) و اثبات سهام (Proof-of-Stake) هستند. با این حال، توکن آنتولوژی قصد دارد از چیزی به نام VBFT، که ترکیبی از سه مدل مختلف است، استفاده کند. این مدلها Proof-of-Stake (PoS)، تحمل خطای بیزانس یا Byzantine Fault Tolerant (BFT)، و عملکرد تصادفی قابل تصدیق (Verifiable Random Function) هستند.
برای روشنتر شدن قضیه اجازه بدهید توانایی VBFT را در مقایسه با سایر بلاکچینها، مانند بیتکوین و اتریوم، بررسی کنیم. هر دو بلاکچین از مدل Proof-of-Work استفاده میکنند که در بلاکچین بیتکوین این مدل میتواند تا 7 تراکنش در ثانیه و در اتریوم تا حدود 15 تراکنش در ثانیه را تائید کند. با اینکه آنتولوژی هنوز در روزهای ابتدایی خود است، این سیستم در نهایت قادر به تائید هزاران تراکنش در ثانیه خواهد بود.
نکته: اتریوم قصد دارد Proof-of-Work را به Proof-of-Stake ارتقا داده و در کنار آن پیشرفتهای دیگری نیز برای حل مشکل مقیاس پذیری (scalability) ارائه دهد. پس چه چیز در این بین متفاوت است؟
در مدل مکانیسم Proof-of-Work نیاز است تا 50 درصد تمام نودهای شبکه (Nodes) در تائید یک تراکنش مشخص به توافق برسند. با این حال، VBFT فقط به دو سوم احتیاج دارد که باعث میشود تراکنشها ارزانتر و سریعتر انجام شوند. فراموش نکنید که شبکه رمزنگاری شده آنتولوژی نه تنها برای تراکنشهای مالی بلکه برای انواع دادهها کاربرد خواهد داشت!
پتانسیلهای آنتولوژی
پتانسیلهای شبکه آنتولوژی در عمل نامحدود هستند، زیرا هر کسب و کاری میتواند از پروتکل بلاکچین بهره ببرد – خصوصا اینکه این پروتکل به دادهها اجازه میدهد تا به شیوهای ایمن، شفاف، سریع و ارزان منتقل شوند.
آنتولوژی نه تنها این ویژگی را در اختیار کاربران میگذارد، بلکه در قدمی فراتر پایانهای برای قراردادهای هوشمند و اپلیکیشنهای غیرمتمرکز فراهم میکند که توسط بلاکچین نئو حمایت خواهند شد. این ویژگی راهی جدید رو به سوی اتوماسیون خواهد گشود که در آن سازمانهای بسیاری میتوانند تراکنشهای داده را بدون احتیاج به تائید شخص ثالث انجام دهند.
اگر خاطرتان باشد در ابتدای این مقاله از مزایای فوقالعاده آنتولوژی در صنعت بهداشت و درمان یاد کردیم. آنتولوژی در عمل با استفاده از قراردادهای هوشمند از این سرویس و سرویسهای مشابه به شکلی بسیار کارآمدتر پشتیبانی خواهد کرد. تصور کنید پزشکی برایتان نسخهای هفتگی تجویز کند که همان لحظه روی شبکه آنتولوژی ارسال شود. شما میتوانید از داروخانه نزدیک منزل آن دارو را تهیه کنید و به محض خرید دارو تراکنشی به پرونده پزشکی شما ارسال خواهد شد. این مثال پتانسیل و کارکرد شگفت انگیز پروژه آنتولوژی را نشان میدهد.
ارزش ONT در بازار
ارزش کوین آنتولوژی پس از عرضه آن به شدت رشد کرده است. درواقع، ارزش بازار این کوین در بالاترین حد خود به بیش از یک میلیارد دلار رسید، که آن را تبدیل به یکی از مشهورترین پروژههای بازار ارزهای رمزنگاریشده کرد. با این حال، پتانسیل رشد بیشتر آنتولوژی بستگی به مشارکتها و همکاریهای آینده این شبکه دارد.
فقط یک همکاری مهم درون چین میتواند باعث شود قیمت کوین آنتولوژی سر به فلک بکشد! از طرف دیگر، آنتولوژی در حال حاضر در یکی از سختگیرترین کشورهای جهان در زمینه رمزارز، یعنی چین، فعالیت میکند. یادآوری این نکته حائز اهمیت است که دولت چین نه تنها از زمان ایجاد آنتولوژی تا کنون مبادله رمزارزها و راه اندازی ICOها را ممنوع کرده است بلکه حتی اکنون درصدد است استخراج را نیز به فهرست ممنوع شدهها اضافه کند.
اگر دولت چین حس کند که بلاکچین آنتولوژی با ایدئولوژی این دولت مطابقت ندارد، آنتولوژی نیز بالاخره یک روز به لیست سیاه اضافه خواهد شد! با این حال، بر اساس صفحه توئیتر آنتولوژی، آنچِین اخیرا دیداری با نمایندگان دولت چین داشته است که قطعا نشانه خوبی است!
مزایا و معایب
پیش از نتیجهگیری مقاله کوین آنتولوژی، بهتر است به مزایا و معایبی که در این مقاله بیان کردیم نگاهی دوباره بیندازیم.
مزایا:
- ورود ساده به کسب و کارها: آنتولوژی برای تمام انواع کسب و کار در هر مقیاس و اندازهای مناسب است درحالیکه هیچ نیازی به حتی دانش اولیه از تکنولوژی بلاکچین وجود ندارد.
- تیم عالی: پیش از این نیز آنچِین، شرکت سازنده آنتولوژی، با پروژه نئو موفقیتی فوقالعاده در صنعت بلاکچین به دست آورده بود.
- پتانسیل نامحدود: تعداد صنایعی که میتوانند از کوین آنتولوژی بهره ببرند بی شمار است.
- اجماع منحصربه فرد: مدل اجمال VBFT که توسط آنتولوژی استفاده شده است منحصر به فرد است. این مدل امنیت و سرعت را با هم ترکیب میکند و امید است به این وسیله بتوان درآینده هزاران تراکنش در ثانیه انجام داد.
- رابطی بین جهان واقعی و مجازی: بلاکچین آنتولوژی به اقتصاد دیجیتالی اجازه میدهد تا از طریق چندین بلاکچین به اقتصاد جهان واقعی متصل شود.
معایب:
- کشور مبدا سختگیر: آنتولوژی در یکی از سختگیرترین کشورها به لحاظ قوانین رمزارز، یعنی چین، فعالیت میکند.
- روزهای ابتدایی: با اینکه توکن آنتولوژی پتانسیل فوق العادهای دارد، این پروژه هنوز در روزهای ابتدایی خود است.