اسموسیس چیست؟
اسموسیس (Osmosis) با نماد اختصاری OSMO، یک پروتکل ساخت بازار ساز خودکار (AMM) در اکوسیستم کازماس (Cosmos) است. این بازارساز خودکار با قابلیت شخصیسازی کامل براساس پارامترهای پروتکل Osmosis، امکان تبدیل شدن به نوآوری مهم بعدی در حوزه دیفای را دارد.
صرافی اسموسیس در راستای جذب همزمان تریدرها و توسعهدهندگان، موارد کاربرد متعددی برای توکن بومی خودش یعنی ارز دیجیتال OSMO و ابزارهای قابل تعامل مختلف برای توسعهدهندگان ارائه میکند. علاوه بر این، تأمینکنندگان نقدینگی توکن OSMO میتوانند در مدیریت استخرهای مربوط به خودشان نیز مشارکت داشته باشند. بازارساز خودکار اسموسیس همچنین بستری مناسب برای تراکنشهای میان زنجیرهای کم هزینه محسوب میشود.
در این مطلب به معرفی اکوسیستم ارز دیجیتال اسموسیس خواهیم پرداخت. ابتدا صرافی Osmosis و ارز دیجیتال OSMO را معرفی کرده و سپس نحوه تعامل آنها در اکوسیستم کازماس را توضیح میدهیم. همچنین ویژگیهای رمز ارز OSMO و روشهای کسب درآمد غیرفعال از طریق ذخیره توکن OSMO را نیز بررسی خواهیم کرد.
تاریخچه اسموسیس
اسموسیس که در فوریه 2021 (اسفند 1399) رونمایی شده، نسل جدید صرافی غیر متمرکز (DEX) مبتنی بر بازارساز خودکار محسوب میشود. اسموسیس با یک کمینه محصول پذیرفتنی (MVP) جذاب و کارآمد، با کیت توسعه نرمافزار (SDK) کازماس طراحی شده است. به همین خاطر، پروتکل Osmosis میتواند مطابق روشهای جدید منعطف و قابل تعامل باشد.
توسعهدهندگان میتوانند با بهکارگیری پروتکل اسموسیس، اپلیکیشن غیرمتمرکز (dApp) بازارساز خودکار خودشان را بسازند. علاوه بر این اسموسیس با مکانیزمهای حاکمیتی، فرصت مشارکت تأمینکنندگان نقدینگی در استخرهای مربوط به خودشان را فراهم کرده و از این طریق قابلیت شخصیسازی گستردهای را ارائه میدهد.
پروتکل اسموسیس با بازطراحی رویکرد واحد و جامع، ابزارهای غیرمتمرکز، قابل تعامل و تطبیقپذیر را برای ساخت بازارسازهای خودکار در اختیار توسعهدهندگان قرار میدهد.
پروتکل شبکه اصلی Osmosis همچنان در دست توسعه است اما کمینه محصول پذیرفتنی فعال آن، تصویر خوبی از قابلیتهای موجود ارائه میکند (کمینه محصول پذیرفتنی به معنای حداقل ابزار و امکانات قابل استفاده توسط کاربران است که معمولاً پیش از راهاندازی نسخه کامل ارائه میشود).
ضمناً توکن بومی اسموسیس (ارز دیجیتال OSMO)، حاکمیت بر پلتفرم و غیرمتمرکزسازی را ممکن میسازد. هولدرهای رمز ارز OSMO بعد از راهاندازی شبکه اصلی میتوانند در رأیگیری درون شبکهای درباره پروپوزالها و آپدیتهای پارامترهای پلتفرم شرکت کنند.
اکوسیستم بلاک چین کازماس
کازماس یکی از قدیمیترین پروژههای بلاک چین فعال با تمرکز بر تعاملپذیری است. شبکه کازماس یا «اینترنت بلاک چین ها» طی یک عرضه اولیه سکه (ICO) موفقیتآمیز در سال 2017 راهاندازی شد. اکوسیستم بلاک چین Cosmos به جای یک زنجیره واحد به صورت شبکهای از بلاک چینها، تعاملپذیری بدون اصطکاک با سایر بلاک چین های پیشرو را تسهیل میکند.
کازماس از طریق پروتکل ارتباط بین بلاک چینی خودش یعنی پروتکل IBC به این مهم دست یافته است. علاوه بر این، پروتکل IBC امکان ارتباط با سایر بلاک چین ها را هم از طریق ارزهای دیجیتال و هم از طریق ان اف تی (NFT) فراهم میکند.
پروتکل ارتباط بین بلاک چینی کازماس (IBC) از همان روز اول در قراردادهای هوشمند پروتکل اسموسیس قرار خواهد گرفت. طراحان پروتکل اسموسیس معتقدند استفاده از کیت توسعه نرمافزار کازماس به خاطر اعتبار، مقیاسپذیری و فریمورکهای ماژولار ساده، بهترین نتایج را به همراه خواهد داشت.
ارز دیجیتال OSMO چیست؟
ارز دیجیتال اسموسیس با نماد اختصاری OSMO کلید عملکرد بینقص و رشد پروتکل Osmosis است. رمز ارز چندکاره OSMO در شبکه اسموسیس سه وظیفه اصلی دارد: تأمین نقدینگی، پرداخت کارمزد تراکنشها و حاکمیت پروتکل.
هولدرهای ارز OSMO حق رأی در زمینه پارامترهای پروتکل از جمله تعیین استخرهای نقدینگی دریافتکننده پاداش، میزان پاداشها، تسهیلات استیکینگ و کارمزدهای شبکه را خواهند داشت. صرافی اسموسیس با این روش مشارکت جامعه کاربران در شبکه (بهویژه در زمینه حاکمیت) را تشویق و ترویج میکند.
پروتکل Osmosis بهطور مرتب از آپدیتها و قابلیتهای جدید رونمایی میکند و میخواهد هولدرهای ارز دیجیتال OSMO با حاکمیت بر جامعه اسموسیس، راهبرد این پروتکل را شکل دهند. در کنار این، اسموسیس برای افزودن توکنهای جدید به چرخه گردش، از یک مدل توزیع عادلانه استفاده میکند.
بلاک چین اسموسیس بدون پیش فروش یا جذب سرمایه در مرحله ایده، 100 میلیون توکن جنسیس اولیه را میان پذیرندگان ابتدایی از جمله توسعهدهندگان، استیکرها و تأمینکنندگان نقدینگی و سایر مشارکتکنندگان توزیع کرد. در این فرایند توزیع، نیمی از توکنهای جنسیس به شرکتکنندگان Quadratic Fairdrop و نیمی دیگر به ذخیره استراتژیک اختصاص یافت. ذخیره استراتژیک یک پشتوانه برای پرداخت پاداشهای کاربرانی است که وظایف مهم شبکه اسموسیس را بر عهده دارند. به گفته تیم پروتکل Osmosis «ذخیره استراتژیک برای هماهنگی مشاوران کلیدی، حیاتی خواهد بود».
اکثر بلاک چین های مبتنی بر SDK کازماس، توکنها را براساس اصل «به ازای بلاک» توزیع میکنند؛ یعنی به ازای تأیید هر بلاک در شبکه، ماینرها یا اعتبارسنجها درصدی از توکن را به عنوان پاداش دریافت خواهند کرد. اما در بلاک چین اسموسیس، ارز دیجیتال OSMO در پایان هر دوره روزانه توزیع میشود.
پروتکل اسموسیس برای انتشار رمز ارز OSMO یک رویداد تردنینگ سالانه (Thirdening به معنای یک سوم شدن) مشابه هالوینگ (Halving) بیت کوین دارد. این یعنی نرخ انتشار در پایان هر سال (یا 365 دوره) به اندازه یک سوم کاهش مییابد.
مدل توزیع Quadratic Fairdrop برای ارز دیجیتال OSMO
براساس مدل توزیع Quadratic Fairdrop پروتکل اسموسیس، هولدرهای توکن بومی کازماس (ارز ATOM) میتوانند درخواست رمز ارز OSMO رایگان کنند. در فوریه 2021 (اسفند 1399) یک کپی کلی از داراییهای هولدرهای توکنهای ATOM تهیه شده است. مقدار توکن های OSMO که هولدرها مجاز به دریافت رایگانش هستند با مربع دوم (جذر) تعداد توکن های ATOM نگهداری شده در زمان کپی کلی برابر است. علاوه بر این هولدرهایی که رمز ارزهای ATOM خودشان را استیک میکردند، یک ضریب افزایشی 2.5X نیز پاداش گرفتند.
عنصر مربع دوم (Quadratic) مدل توزیع پروتکل اسموسیس زمانی اعمال میشود که هولدرهای توکن ATOM برای دریافت ارز دیجیتال OSMO رایگان خودشان اقدام کنند. در ابتدا هولدرهای ارز ATOM معادل 20% توکنهای OSMO خودشان را به صورت دارایی نقد برای معامله یا استفاده دریافت میکنند. 80% باقیمانده ذخایر ایردراپ را نیز میتوان از طریق مشارکت در انجام وظایف درون زنجیرهای زیر درخواست کرد:
- اجرای یک سواپ در صرافی اسموسیس
- افزودن مقداری نقدینگی به هر کدام از استخرها
- استیک کردن ارز دیجیتال OSMO
- رأیدهی در یک پروپوزال حاکمیتی
کاربران با انجام هر کدام از این کارها یک 20% دیگر از کل ایردراپ خودشان را دریافت خواهند کرد. این یعنی فقط حامیان فعال پروتکل Osmosis میتوانند کل مقدار ایردراپ را دریافت کنند. علاوه بر این، مدل توزیع Quadratic Fairdrop فرصت مشارکت و دریافت رمز ارز OSMO را در اختیار همه هولدرهای ارز ATOM قرار میدهد.
راهکارهای پروتکل اسموسیس برای تأمین نقدینگی
ییلد فارمینگ (Yield Farming) به عنوان یکی از محصولات دیفای، راهکاری مبتنی بر قرارداد هوشمند است که به کاربران در ازای سپرده کردن داراییهایشان با ریسک بالا، سود قابل توجهی ارائه میکند. اگرچه ییلد فارمینگ یک سرمایهگذاری با سوددهی سریع و زیاد است اما نوسانات و ماهیت کوتاه مدت آن برای ییلد فارمرها و بازارسازهای خودکار با ریسکهای زیادی همراه خواهد بود.
حضور تعداد قابل توجهی از فارمرها در فعالیتهای فارمینگ کوتاه مدت منجر به نوسان و بیثباتی نقدینگی استخرهای بازارساز خودکار میشود. در نتیجه این شرایط، سایر تریدرهای آن AMM با چالشهای جدی و عدم اطمینان مواجه خواهند شد. پروتکل اسموسیس برای حل این مشکل، تأمینکنندگان نقدینگی یا LPها را به تأمین نقدینگی بلندمدت تشویق میکند. این راهکارهای پروتکل Osmosis به دو دسته تقسیم میشود:
- یک کارمزد خروج اندک برای برداشت نقدینگی توسط تأمینکنندگان
- یک مکانیزم تشویقی به نام Bonded Liquidity Gauges.
مکانیزم Bonded Liquidity Gauges (به معنای سنجه نقدینگی سپرده شده) کاربران را به سپردهگذاری توکنهای LP برای مدت طولانیتر با سود بیشتر تشویق میکند. ضمن اینکه کاربران میتوانند خودشان درباره مدت سپردهگذاری تصمیم بگیرند. امکان دریافت پاداش برای توکنهای LP یکسان براساس چندین سنجه مختلف نیز برای کاربران وجود دارد. برای مثال فرض کنید کاربری 50% توکنهای نقدینگی ATOM/OSMO خودش را در Gauge 2 و 50% آنها را در Gauge 3 سپردهگذاری کرده است. این کاربر برای سپرده اول، از سنجه (یا Gauge) یک و دو پاداش دریافت میکند. اما سپرده دوم فقط به مدت دو هفته از سنجه یک، دو و سه پاداش دریافت خواهد کرد. تقریباً نیمی از انتشار روزانه ارز دیجیتال OSMO (یا 45%) به پاداشهای تشویقی تأمین نقدینگی اختصاص مییابد.
کاربران میتوانند هروقت که خواستند توکنهای LP خودشان را از سپرده برداشت کنند. اما همه سپردهها به مدت دو هفته قفل میشوند. در این مرحله کاربران میتوانند یک درخواست دیگر برای برداشت توکن هایشان ثبت کنند. این پاداشها نیز به صورت ارز دیجیتال OSMO نقد و با امکان برداشت آنی ارائه میشوند.
قابلیتهای بازارساز خودکار پروتکل Osmosis
بازارساز خودکار پروتکل Osmosis پروژهای است که برای تریدرها و توسعهدهندگان بلاک چین به یک اندازه کارایی دارد. صرافی اسموسیس به لطف استفاده از SDK کازماس با تراکنشهای میان زنجیرهای کاملاً سازگار است. صرافی اسموسیس در حین اجرای آزمایشی اولیه (MVP)، روی تمام زنجیرههای درون اکوسیستم کازماس اجرا خواهد شد. سپس با استفاده از Althea gravity bridge و سایر زنجیرههای non-IBC، قابلیت سازگاری با استاندار ERC-20 نیز در بازارساز خودکار AMM ادغام خواهد شد. علاوه بر این، تأمینکنندگان نقدینگی پروژه (LPها) میتوانند ارزش داراییها در استخرهای نقدینگی را تنظیم کنند (مشابه عملکرد پروتکل Balancer).
بازارساز خودکار اسموسیس نیاز به انعطافپذیری، تطبیقپذیری و شفافیت برای شکوفایی نوآوریهای حوزه دیفای را بهخوبی درک کرده است. در نتیجه، تمام کدها کاملاً متن باز هستند و از شخصسازی کامل پشتیبانی میکنند. پروتکل اسموسیس پارامترهای قابل شخصیسازی زیادی را در اختیار توسعهدهندگان قرار میدهد چون «هیچ قسمتی از ساختار اساسی بازارسازهای خودکار آن هارد کدینگ نیست». این یعنی توسعهدهندگان میتوانند جنبههای منفرد پروژه از جمله منحنیهای الگوریتم، کارمزدها و محاسبات TWAP (میانگین موزون زمانی قیمت) استفاده کنند. فراتر از همه اینها، توسعهدهندگان امکان طراحی عبارات ریاضی خودشان را برای ایجاد استخرها نیز در اختیار دارند.
توسعهدهندگان همچنین میتوانند پروتکل اسموسیس را با اوراکلهای برون زنجیرها اجرا کنند و نقاط داده قدرتمندتر از تمام مدلهای AMM موجود را به کار گیرند. بازارسازهای خودکار قدیمی از مقادیر موجودی توکن استفاده میکنند اما پروتکل Osmosis امکان استفاده از شاخصهای نوسان، کارمزدهای متغیر بازار و وابستگیهای زمانی را برای ارزهای دیجیتال ارائه میکند. توسعهدهندگان بلاک چین با بهکارگیری قابلیتهای نقدینگی، جریان سفارش و ارتباطات IBC بازارساز خودکار اسموسیس میتوانند آپدیتهای اپلیکیشنهای AMM خودشان را بدون مشکل ارائه کنند.
خدمات پروتکل اسموسیس را بشناسید
پروتکل اسموسیس یک پروژه کاملاً جدید است که بسیاری از خدمات و قابلیتهایش هنوز رونمایی نشدهاند. جزئیات کامل و تاریخ اجرای این برنامهها و خدمات از طریق یک نقشه راه معرفی خواهند شد. به همین خاطر در این بخش فقط به آن دسته از خدماتی میپردازیم که در حال حاضر در صرافی اسموسیس در دسترس هستند.
ترید در صرافی اسموسیس
کاربران میتوانند از تراکنشهای میان زنجیرهای بدون اصطکاک ارزهای دیجیتال درون اکوسیستم کازماس برای معامله استفاده کنند. رابط کاربری گرافیکی بخش ترید صرافی، طراحی سادهای دارد و تجربهای مشابه سایر بازارسازهای خودکار از جمله یونی سواپ، پنکیک سواپ و سوشی سواپ را ارائه میکند. برای شروع معامله ابتدا باید حساب کاربریتان را به کیف پول کپلر (Keplr) متصل کنید. میتوانید از نسخه افزونه وب والت کپلر یا نسخه موبایلی آن استفاده کنید. کپلر به عنوان یک والت Web3 مثل کیف پولهای نرمافزاری پیشرو از جمله متامسک عمل میکند.
استخرهای ارز دیجیتال OSMO
این بخش از صرافی اسموسیس یک داشبورد برای نمایش فید قیمت جاری ارز دیجیتال OSMO دارد. کاربران میتوانند شمارش معکوس توزیع پاداشها و استخرهایی که در آنها فعال هستند را نیز مشاهده کنند. یک لیست کامل از استخرهای نقدینگی تشویقی مختلف برای انواع داراییهای رمزنگاری شده نیز در این بخش در دسترس است. در بخش Pools به اطلاعاتی از جمله شماره استخر، جفتهای دارایی، درصد پاداش سالانه (APR) و میزان نقدینگی موجود در استخر دسترسی خواهید داشت.
در بخش Assets هم میتوانید لیست کاملی از ارزهای دیجیتال موجود در صرافی اسموسیس را مشاهده کنید. این قسمت یک نمای داشبورد دیگر برای مدیریت و نظارت بر داراییهای مختلف از جمله میزان داراییهای در دسترس، سپردهگذاری شده و استیک شده در اختیار کاربران میگذارد.
استیک کردن ارز دیجیتال OSMO
کاربران صرافی اسموسیس میتوانند با استفاده از نسخه مرورگر کیف پول کپلر برای استیک ارز دیجیتال OSMO اقدام کنند. با کلیک روی بخش Staking منوی صرافی اسموسیس وارد یک سایت والت کپلر میشوید و از آنجا میتوانید برای استیک داراییهای خودتان اقدام کنید. در این پنجره جدید، ابتدا باید والت کپلر را نصب کنید یا وارد آن شوید. سپس لیستی از 100 تأییدکننده فعال برای استیک کردن رمز ارز OSMO نمایش داده میشود. در این لیست میتوانید نام تأییدکننده، رتبه، قدرت رأیدهی (تعداد توکن های OSMO نگهداری شده) و درصد کمیسیون را مشاهده کنید.
مشارکت در حاکمیت پروتکل Osmosis
یکی دیگر از خدماتی درون اپلیکیشن کپلر، امکان رأیدهی از طریق گزینه Governance است. پروژه بازارساز خودکار کازماس هرنوع پروپوزال بهروزرسانی حاکمیتی فعال را برای کاربران نمایش میدهد. پروپوزالها یا طرحهای پیشنهادی شامل پارامترهای بهروزرسانی و طول دوره رأیگیری هستند. همچنین امکان مشاهده پروپوزالهای حاکمیتی قبلی نیز وجود دارد.
خرید و فروش ارز دیجیتال OSMO
برای خرید ارز دیجیتال OSMO میتوانید از خدمات صرافیهای MEXC و Osmosis استفاده کنید. صاحبان توکن اتم نیز میتوانند این ارز را به صورت رایگان دریافت کنند که بالاتر درباره شرایط آن توضیح دادیم.
جمعبندی
صرافی اسموسیس با ارائه یک مدل جدید بازارساز خودکار (AMM) به عنوان یکی از اولین اپلیکیشنهای AMM کازماس شناخته میشود. پروتکل اسموسیس یکی از پلتفرمهای پیشرو در زمینه ارائه حاکمیت مشارکتی است و این امکان را هم برای افراد فعال در استخرهای نقدینگی و هم برای توسعهدهندگان فراهم میکند. همچنین توسعهدهندگان میتوانند با استفاده از مکانیزمهای تشویقی پروتکل Osmosis در پلتفرمهای شخص ثالث، تأمین نقدینگی طولانی مدت را تقویت کنند. این پروژه با استفاده از SDK کازماس طراحی شده که امکان تراکنشهای میان زنجیرهای با سرعت بالا و هزینه پایین را در اختیار کاربران قرار میدهد.
پروژه اسموسیس همچنان در دست توسعه است و فعلاً فقط کمینه محصول پذیرفتنی (MVP) آن در دسترس کاربران قرار دارد. انتظار میرود در آپدیتهای بعدی، قابلیت تعامل با سایر بلاک چینهای خارج از اکوسیستم کازماس نیز به بازارساز خودکار Osmosis اضافه شود. رشد و راهبرد این پروژه توسط هولدرهای توکن بومی آن یعنی ارز دیجیتال OSMO تعیین میشود. این هولدرها همچنین میتوانند از طریق استیک کردن ارزهای OSMO یا فعالیت در استخرهای نقدینگی، درآمد غیرفعال داشته باشند و در کنارش حق رأی حاکمیتی نیز دریافت کنند.