ارز دیجیتال Graph (گراف) چیست؟

گراف (Graph) با نماد اختصاری GRT (جی آر تی)، پروتکلی ‌شاخص‌گذار است و برای جستجوی اطلاعات و داده‌ها در بلاکچین و شبکه‌های ذخیره‌سازی استفاده می‌شود. توسعه‌دهندگان با ایجاد و انتشار APIهای متن باز به نام Subgraph به اپلیکیشن‌ها امکان جستجو با استفاده از GraphQL را می‌دهند. برای تسهیل ورود و آغاز به کار توسعه‌دهندگان، یک سرویس میزبان در گراف ایجاد شده است و به زودی شبکۀ غیرمتمرکز آن نیز راه‌‌اندازی خواهد شد.

در حال حاضر در پلتفرم گراف امکان شاخص‌گذاری داده‌ها در اتریوم، POA و IPFS وجود دارد و شبکه‌های بیشتری نیز به زودی به این لیست اضافه خواهند شد. تا کنون بیش از دو هزار و سیصد Subgraph توسط توسعه‌دهندگان، برای ایجاد اپلیکیشن‌هایی همچون Uniswap، Aragon، AAVe، Gnosis، Balancer، Livepeer، DAOstack، Decentraland و … استفاده شده است.

مقدمه ای درباره ارز گراف

از زمان شروع به کار بیت‌کوین، بازار ارزهای دیجیتال به یک مارکت سودآور با کاربرد های متنوع و کاربردی بلاک‌چین تبدیل شده است. گراف یکی از توکن های رمزنگاری شناخته شده است که با کاربری منحصر به‌فردش، در سال ۲۰۱۸ توسط یانی‌تال، براندون‌ رامیرز و جانیس پولمان تأسیس شد.
گراف (GRT) یک پروتکل اپن سورس (منبع باز) و غیرمتمرکز برای داده‌های بلاکچین است. این شبکه طراحی شده تا امکان جستجو در شبکه اتریوم را فراهم کند. شبکه گراف همچنین به برنامه نویس های شبکه امکان ساختن انواع مختلف ای‌پی‌آی‌ها به نام زیرگراف‌ها را برای جستجو های جداگانه را می‌دهد. این دستورالعمل مشکلات امنیت جستجو، سازماندهی مجدد زنجیره و مسائل دیگر را با کمک زیرگراف‌ها حل می‌ کند.
اگر علاقه‌مند به GRT هستید، اما مطمئن نیستید که این توکن آینده خوبی دارد یا حتی این سوال در ذهنتان است که از کجا شروع کنید،نگران نباشید.این مقاله توسط تیم مهران بیت طراحی شده است تا شما را با هر چیزی که باید در مورد پروژه بدانید آشنا کند.

پروتکل و شبکه گراف

یک پروتکل اپن سورس بر پایه فناوری  DLT است که با بنیانی غیرمتمرکز طراحی شده  تا داده‌های بلاکچین (زنجیره بلوک) را بدون نیاز به طرف سومی جمع‌آوری کند. (برای آشنایی بیشتر با DLT؛ می‌توانید در قسمت مقالات مهران بیت با مفهوم این دفترچه‌ها آشنا شوید.)
با لانچ شدن شبکه اصلی گراف، تیم پروژه راه را برای غیرمتمرکزسازی کامل برنامه‌های مختلف باز کرده است.گراف همچنین یک شبکه ازسرویس پرووایدرها (ارائه‌دهندگان خدمات) را ایجاد کرده که به وسیله ی آن برنامه‌های غیرمتمرکز می‌توانند بدون مشکل عمل کنند و داده‌های بلاکچین به راحتی قابل دسترسی باشند. به کمک API های باز و عمومی به نام زیرگراف‌ها، هزاران “dApp” (برنامه های غیر متمرکز) می‌توانند در شبکه عمل کنند.
گراف یک عرضه اولیه (ایردراپ) عمومی و خصوصی داشت که از فروش عمومی توکن خود 12 میلیون دلار جمع‌آوری کرد. این پروژه 5 میلیون دلار دیگر از یک فروش خصوصی که توسط «کوین‌بیس ونچرز» و «فریم‌ورک ونچرز» حمایت شد، جمع‌آوری کرد. همچنین «کاپیتال مالتی‌کوین» نیز 2.5 میلیون دلار در گراف سرمایه‌گذاری کرد.
این شبکه برای اجرای شبکه اصلی گراف به نود ها (گره‌ها) وابسته است و محیطی مناسب برای” dApp” ها و برنامه نویسها فراهم می‌کند.

تاریخچه گراف و بنیانگذاران

گراف در سال ۲۰۱۸ توسط یانی‌تال، براندون رامیرز و یانیس‌پولمن تأسیس شد. تال از تجربه شخصی خود الهام گرفته بود که ایجاد dApp جدید در اتریوم چقدر دشوار است. تال به همراه تیمش، یانیو تال گراف را با ایده‌ی طراحی و راه‌اندازی اولین برنامه مستقل فهرست‌بندی و جستجوگر طراحی کردند، زیرا در آن زمان چیز مشابهی در بازار وجود نداشت.
در سال ۲۰۲۰ تیم پروژه؛ شبکه اصلی گراف را راه‌اندازی کرد که یک گام به جلو برای کاملاً غیر‌متمرکز کردن استفاده از برنامه‌های توسعه داده شدهdApps بود، که حجم تولید زیرگراف در شبکه را افزایش داد. هدف نهایی این پروژه، دسترسی به وب جستجوی اینترنتی ) برای همه و فراهم کردن شرایط برای ایجاد برنامه‌های توسعه داده شده بدون نیاز به سرورها یا یک مرکز قدرتمند است. این مورد گام مهمی برای از پیش رو برداشتن شبکه های متمرکز بود.

چه چیزی به گراف ارزش می دهد؟

گراف هم ارزش فنی و هم ارزش مالی دارد، زیرا توکن‌های GRT در مارکت کریپتو کارنسی معامله می‌شوند. مجموعه‌ای از عوامل خاص ارزش گراف و قیمت GRT را تعیین می‌کنند. یکی از عواملی که به گراف ارزش می‌دهد، معماری بلاکچین (زنجیره بلاک) آن است. عواملی مانند عرضه کل، عرضه در گردش، نقشه راه پروژه، ویژگی‌های فنی، استفاده عمومی، مقررات، به‌روزرسانی‌ها و رویدادهای مهم دیگر، ارزش بازار گراف را تعریف می‌کنند.
ارزش ذاتی گراف توسط آنچه که پروژه به کاربران ارائه می‌دهد تعریف می‌شود، که در این مورد منظور نمایه سازی و سازماندهی داده‌های جمع‌آوری شده از شبکه‌های دیگر است. ارزش گراف همچنین با راه‌اندازی شبکه اصلی آن در سال ۲۰۲۰ افزایش یافت، زیرا پروژه به سوی هدف نهایی تحقق کامل غیرمتمرکز ساختن “dApp” به عنوان دروازه‌ای به وب پیش می‌رود.

گراف چگونه کار می کند؟

با گسترش”DeFi” (بازار مالی غیرمتمرکز) پروژه گراف نیز در بازار ارزهای دیجیتال اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. این پروتکل به توسعه‌دهندگان و برنامه نویس های شبکه امکان استفاده از API عمومی و باز به منظور ساخت زیرگراف‌ها برایdApp های مختلف  فراهم می‌کند. تنها در ماه آوریل ۲۰۲۱، خدمات میزبانی شده توسط گراف ۲۰ میلیارد جستجو را پردازش کرد.
توسعه‌دهندگان و شرکت‌کنندگان در شبکه می‌توانند از توکن‌های GRT برای پرداخت هزینه و ایجاد یک زیرگراف استفاده کنند.
شبکه به گونه‌ای طراحی شده است که توسط استخراج کنندگان(ماینرها)پشتیبانی می‌شود. این ماینر ها خدمات نظارتی و فهرست‌گذاری را به مصرف‌کنندگان در ازای گرفتن توکن‌های GRT ارائه می‌دهند. به همین دلیل است که  فعالان بازار انگیزه می‌یابند تا API ها را بهبود ببخشند و داده‌ها را با دقت ارائه دهند.
بر روی شبکه گراف، مصرف‌کنندگانی که زیرگراف‌ها را جستجو می‌کنند، می‌توانند از طریق یک دروازه به شرکت‌کنندگان شبکه  توکن‌های GRT را پرداخت کنند. در سلسله مراتب شبکه گراف، فهرست‌گذارها عملگرهای گره (نود) هستند که توکن‌های GRT را stake (سپرده گذاری) می‌کنند تا فهرست‌گذاری و پرس‌وجو را فعال کنند. کاربران شبکه می‌توانند برنامه‌ها را بر روی Ethereum)،(IPFS)) و(PoA) ایجاد و استفاده کنند.

در پشت پردۀ ارز دیجیتال Graph چه خبر است؟

این پروژه قبلاً، اپلیکیشن‌های غیر متمرکز (DApps) خود را بر بستر اتریوم ایجاد می‌کرد. در آن زمان بنیانگذاران آن متوجه شدند که هیچ راه غیرمتمرکزی برای شاخص‌گذاری و جست‌وجوی داده در آن فضا وجود ندارد. اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز به راهی برای گرفتن اطلاعات و انتقال آنها به منابع دادۀ زیرین نیاز دارند.
IPFS فضای ذخیره‌سازی ارزان و اتریوم امکان تراکنش‌های کوچک را فراهم می‌کنند اما به ندرت پیش می‌آید که داده‌ها با فرمتی ذخیره شوند که بتوان از آنها مستقیماً در اپلیکیشن‌ها استفاده کرد. استفاده از داده‌ها برای تأمین توان وب یا اپلیکیشن‌های موبایل به طور مستقیم از طریق نودهای اتریوم بسیار دشوار بود.
توسعه‌دهندگان مجبور بودند هر بار یک بک‌اند (Backend) سفارشی برای موارد جدید ایجاد کنند و از این طریق به مدیریت پردازش داده، در اپلیکیشن‌های غیر متمرکز خود بپردازند. این شرایط مشابه زمان روی کار آمدن اینترنت بود. در آن زمان نیز افراد برای ایجاد سرورهای اختصاصی خود، از C++ استفاده می‌کردند. به همین منظور و با هدف ایجاد دسترسی آسان و تسهیل فرآیند استفاده و بهره‌وری از اینترنت نسل سوم، پروژۀ ارز دیجیتال Graph ایجاد شد.

در پروسۀ ساخت ارز دیجیتال Graph چه گذشت؟

پروسۀ ساخت و راه‌اندازی گراف حدود سه سال طول کشید. در این مدت از تب موجود در بازار کاسته شد و افراد زیادی از این حوزه خارج شدند. اما تیم‌هایی همچون تیم گراف، با تعهد به ایجاد و توسعۀ اینترنت نسل سوم و غیرمتمرکزسازی به فعالیت خود ادامه دادند.

استراتژی ساخت Graph

استراتژی آنها این بود که ابتدا هاستی (Host) را ایجاد کنند و در اختیار کاربران قرار دهند تا قبل از غیرمتمرکز شدن کامل، تقاضاهای شبکه را به صورت خودکار برطرف نماید. بدین ترتیب قصد داشتند محصولی به کاربران ارائه دهند و بر اساس نظرات و فیدبک‌های آنها، به آزمون، تکرار یا اضافه کردن ویژگی‌های اصلی به پلتفرم خود بپردازند. همچنین این کار به آنها فرصت تثبیت و افزایش سرعت کدهای پایه را برای پروژه‌های بزرگ‌تر فراهم می‌کرد.
در ماه ژوئن 2020، با رشد چشمگیر پروژه‌های دیفای (DeFi) میلیاردها جست‌وجو در ماه صورت گرفت و تا ماه آگوست به چیزی حدود 4 میلیارد جست‌وجو رسید. به طور هم‌زمان تیم Graph، در حال طراحی و توسعۀ شبکۀ غیرمتمرکز نیز بودند.

پروژه Graph

این پروژه در ابتدا به جای استفاده از زبان برنامه‌نویسی Go از زبان برنامه‌نویسی Rust استفاده کردند و از انتخاب خود راضی بودند. Rust قابل‌اطمینان‌تر بود، مشکلات مربوط به مدیریت حافظه در آن وجود نداشت و علاوه بر آن امکان ایجاد سریع Rock solid های قابل‌تنظیم در آن موجود بود.
این تیم همچنین به استانداردسازی نگاشت‌های خود در AssemblyScript که در زمان اجرای WASM گردآوری شده‌اند، پرداخته است. WASM به عنوان استانداردی است که برای اجرای درست کدهای تعریف‌شده توسط کاربران، در فضایی امن و با حداکثر کارآیی ایجاد شده است. در حال حاضر داده‌ها در PosstgresDB ذخیره می‌شوند اما این تیم در تلاش هستند تا در آینده از پایگاه‌های دادۀ نسل جدید استفاده نمایند.

توکن GRT و مدل کسب و کار ارز دیجیتال Graph

گراف یک فضای متن باز است و هیچ کارمزد و هزینه‌ای را برای خود جمع‌آوری نمی‌کند. توکن GRT یک توکن کاربردی و اختصاصی در این پلتفرم است. در این شبکه دو نوع سهام‌دار (Staker) وجود دارد. دستۀ اول شاخص‌گذاران (Indexer) هستند و با نگهداری GRT به بهبود عملکرد و جمع‌آوری کارمزدهای شبکه می‌پردازند. با توجه به اینکه مقدار پاداش دریافتی آنها وابسته به مقدار توکنی است که ذخیره کرده‌اند، این موضوع به ایجاد انگیزه در آنها برای ذخیرۀ توکن‌های بیشتر و کسب سود بیشتر کمک می‌کند.
دسته دوم Curator ها هستند که با استفاده از توکن‌های GRT به شاخص‌گذاران اعلام می‌کنند که کدام SubGraph ها نیاز به شاخص‌گذاری دارند و به توسعه‌دهندگان نیز اعلام می‌کنند که از کدام یک از API ها استفاده کنند.
توسعه‌دهندگان موظف به پرداخت هزینۀ جستجو در شبکۀ The Graph هستند. هزینۀ جستجو (Query fee) مقداری است که توسعه‌دهندگان یا اپلیکیشن‌های غیر متمرکزی که SubGraph ها را جستجو می‌کنند، در ازای هر جستجو پرداخت می‌کنند. این مقدار به شاخص‌گذاران و Curators (کیوریتورها) پرداخت می‌شوند.
هزینه‌ها در شبکۀ گراف نسبت به هزینه‌های اینترنت نسل دوم بسیار کمتر است. در این شبکه، هزینه‌های مربوط به تهیۀ سرور، فضای ابری و تأمین‌کنندگان پایگاه داده و همچنین هزینه‌های مربوط به سرورهایی که برای مهندسی و تأمین و نگهداری از شبکه نیاز است، وجود ندارد.

اهداف آیندۀ این ارز دیجیتال

جمع بندی و سخن پایانی ارز گراف

در این مقاله به معرفی و بررسی ارز دیجیتال Graph و توکن آن GRT پرداختیم. ارز دیجیتال گراف (Graph) پروتکلی ‌شاخص‌گذار است و برای جستجوی اطلاعات و داده‌ها در بلاکچین و شبکه‌های ذخیره‌سازی استفاده می‌شود. توسعه‌دهندگان با ایجاد و انتشار APIهای متن‌باز به نام Subgraph به اپلیکیشن‌ها امکان جستجو با استفاده از GraphQL را می‌دهند. برای تسهیل ورود و آغاز به کار توسعه‌دهندگان، یک سرویس میزبان (Host service) در گراف ایجاد شده است و به زودی شبکه غیر متمرکز آن نیز راه‌‌اندازی خواهدشد.