ارز دیجیتال تزوس چیست؟
تزوس (Tezos) با نماد اختصاری XTZ، بلاک چینی با ویژگیهای برنامههای غیر متمرکز است و از این جهت میتوان آن را با اتریوم یا ایاس (EOS) مقایسه کرد. البته این بلاک چین، با نوآوریهای فنی قابل توجهی هم عرضه شده است.
تاریخچه ارز دیجیتال XTZ
ایده تزوس توسط کتلین و آرتور برایتمن (Kathleen Breitman/Arthur Breitman) به منظور ایجاد پلتفرمی با تواناییهای مشابه اتریوم مطرح شد؛ یعنی پلتفرمی که قابلیت برنامهریزی داشته باشد و از اپلیکیشن غیر متمرکز پشتیبانی کند. اما ارز دیجیتال Tezos تنها به دنبال کپی برداری از اتریوم نبود و سعی داشت در زمنیه الگوریتمهای اجماع، مدلهای مدیریتی و روشهای بروزرسانی نوآوریهایی داشته باشد. به عبارت دیگر، این پلتفرم جدید میخواست بلاک چین قابل انعطافی باشد که به صورت مدوام و بدون مشکل فعالیت دارد.
تکنولوژی تزوس
مثل هر بلاک چین دیگری، تزوس نیز از یک سری بلاکهای پشت سر هم برای مدیریت جزئیات تراکنشها و اطلاعات دیگر استفاده میکند. در بلاک چین تزوس، الگوریتم اجماع، سیستمهای بهروزرسانی و زبان برنامهنویسی نیز همگی منحصربفرد هستند. در ادامه، تمامی این موارد را با جزئیات بررسی خواهیم کرد.
قراردادهای هوشمند قابل تایید
همانند اتریوم و ایاس، ارز دیجیتال تزوس نیز از قراردادهای هوشمند پشتیبانی میکند. قراردادهای هوشمند در واقع برنامههای بلاک چینی هستند که میتوانند تراکنشهای اتوماتیک اجرا کنند. Tezos از زبان برنامه نویسی خاص خودش که «مایکلسون» (Michelson) نام دارد، استفاده میکند. این زبان برنامه نویسی تورینگ کامل (Turing-complete) است؛ این یعنی سطح پیچیدگی این زبان با سطح بیشتر زبانهای برنامه نویسی مشابه است و در نتیجه میتوان از آن برای برنامه نویسی هر نوع برنامه مدرنی استفاده کرد.
بهروزرسانیهای خود اصلاح کننده
تزوس از ویژگی خود اصلاح کنندگی بهره میبرد؛ یعنی برای بهروزرسانی سیستم آن نیازی به انجام هاردفورک (Hard Fork) نیست. حتی هنگامی که کل یک شبکه با انجام هاردفورک موافق باشند، انجام آن برای توسعه دهندگان و نودهای شبکه زحمت زیادی خواهد داشت. فرآیند بروزرسانی در ارز دیجیتال Tezos یکپارچه است و نیازی به فورک شدن بلاک چین نیست. البته لازم به ذکر است که اگر بخشی از شبکه تزوس به توافق برسند، میتوانند فورک را انجام دهند. در طی جنجالهای ایجاد شده برای احراز هویت KYC که در بالا به آن پرداختیم، این اتفاق افتاد و تزوس فورک شد.
مزایای ارز دیجیتال تزوس
• استیکینگ نسبتا کم هزینهتر
دارندگان ارز XTZ میتوانند با استیک کردن و یا واگذار کردن داراییهای خود پاداش دریافت کنند. محدودیتی در واگذار کردن توکنهای تزوس وجود ندارد، اما بعضی از بیکرها میتوانند برای میزان پذیرش خود محدودیت تعیین کنند. کاربرانی که داراییهای خود را واگذار کنند، هر ۲۰ روز یک بار که معادل ۷ چرخه در شبکه ارز دیجیتال Tezos است، سود دریافت خواهند کرد.
• مدیریت قابل دسترسی
پلتفرم تزوس از ترکیبی از بهترین ویژگیهای الگوریتمهای اثبات سهام سنتی و نمایندگی شده استفاده میکند. الگوریتم اجماع اثبات سهام لیکوئید (LPoS) علاوه بر توزیع پاداشها، برای بیشتر اعضای شبکه شانس تاثیرگذاری روی شبکه (به صورت مستقیم یا غیر مستقیم) را فراهم میکند.
• به روزرسانیهای یکپارچه
هنگامی که زمان هاردفورک یک بلاک چین فرا میرسد، احتمال نوسان قیمت و آفلاین شدن موقتی شبکه آن وجود دارد که استیمیت (Steemit) یکی از تازهترین نمونههای آن است. ارز دیجیتال تزوس با دفتر کل خود اصلاح کنندهاش میتواند از وقوع چنین مشکلاتی جلوگیری کند.
• قراردادهای هوشمند قابل تایید
قراردادهای هوشمند قابل تایید تزوس ممکن است در مقابل حملات سایبری نسبتا مقاومتر بوده و به صورت کلی امنتر باشد. لازم به ذکر است که عدم ثبت حمله به شبکه Tezos، تا حدودی به اندک بودن تعداد برنامههای غیر متمرکز پشیبانی شده در این پلتفرم بستگی دارد.
• ابتکار آموزشی
تزوس برای تشویق توسعه دهندگان برای مطالعه این پلتفرم، کمک هزینههای مالی قابل توجهی کنار گذاشته است. تاکنون حداقل ۳۰ میلیون دلار برای این کمک هزینهها کنار گذاشته شده و Tezos با همکاری دانشگاه کینگزلند (Kingsland University)، به دنبال فراهم کردن آموزش آنلاین در این زمنیه است.
معایب ارز دیجیتال XTZ
• نامناسب برای استفادههای تجاری
پلتفرم تزوس از نظر فنی قابل تحسین است، اما خیلی برای استفادههای تجاری مناسب نیست و در واقع چنین استفادههایی به هیچ عنوان از اهداف اصلی این پلتفرم محسوب نمیشوند. ارز XTZ ممکن است برای سرمایه گذاران، بیکرها و واگذارکنندگان داریی مناسب باشد، اما کسانی که قصد دارند با رمز ارزهای خود خرید و فروش انجام دهند، بهتر است بیت کوین، اتریوم یا دیگر ارزهای پیشتاز در این زمینه را در نظر داشته باشند.
• شبکه نابالغ
تمرکز اصلی تیم توسعه دهنده ارز دیجیتال تزوس همواره به سمت زبان برنامه نویسی آن منعطف بوده و این موضوع به احتمال زیاد به ضرر سایر بخشها تمام شده است. تاکنون تعداد قابل توجهی از کاربران به سمت این شبکه جذب شدهاند، ولی با این حال تزوس هنوز هم یک شبکه جوان محسوب میشود و پتانسیل آن هنوز به صورت کامل محقق نشده است. در صورت پذیرش ارز دیجیتال Tezos توسط طیف وسیعی از کاربران، اطمینانی در مورد ثابت ماندن هزینه کارمزد و سرعت تراکنشهای آن وجود ندارد و توسعه دهندگان نیز در این مورد سکوت کردهاند.
• جنجالهای گذشته
در گذشته مشکلات قانونی تزوس باعث شد یکی از چهرههای مهم این پلتفرم (یوهان گورز) از آن جدا شود. اگرچه از آن زمان تاکنون تزوس موفق شده وجهه عمومی خود را تا حد زیادی بهبود دهد و اکنون به نظر میرسد یک سازمان باثبات باشد، مشخص نیست که در صورت به وجود آمدن اختلاف بین رهبران این پروژه چه نتایجی رقم خواهد خورد.
معرفی کیف پولهای مناسب برای نگهداری ارز Tezos (XTZ)
بر خلاف بیشتر رمز ارزها، تزوس کیف پول رسمی معرفی نکرده است. اما با این حال کیف پولهای مناسبی برای نگهداری ارز XTZ وجود دارند که در ادامه به چند مورد از آنها اشاره میکنیم:
• اتمیک والت (Atomic Wallet)
این کیف پول از بیش از 300 ارز دیجیتال پشتیبانی میکند و تیم پشتیبانی آن هر هفته ویژگیهای جدیدی را به آن اضافه میکند.
• لجر نانو اس (Ledger Nano s)
ویژگیهای فوقالعاده امنیتی لجر نانو اس آن را به یکی از بهترین کیف پولها برای ذخیره ارزهای دیجیتالی مثل تزوس تبدیل میکند.
• ترزور مدل تی (Trezor Model T)
ترزور مدل تی یکی از بهترین کیف پولها برای ذخیره تزوس است؛ چون داراییهای شما را به صورت آفلاین ذخیره میکند تا در مقابل حملات هکرها در امان باشند.
جمع بندی
علی رغم مشکلاتی که در آغاز گریبانگیر ارز دیجیتال تزوس شد، اکنون به نظر میرسد که آیندهای درخشان در انتظار آن است. نوآوریهای این پلتفرم در حوزههای الگوریتم اجماع، تامین امنیت قراردادهای هوشمند و روشهای بهروزرسانی جدید، قابل تحسین هستند. اما با این حال نباید فراموش کرد که ارز دیجیتال XTZ هنوز راه درازی را پیش رو دارد و اگر میخواهد توانایی رقابت با بلاک چینهای تخصصی مثل ترون (Tron) و نئو (NEO) را داشته باشد، باید تعدادی زیادی از توسعه دهندگان برنامههای غیر متمرکز را جذب کند. کمک هزینههای مالی ارز دیجیتال Tezos برای همین منظور کنار گذاشته شدهاند، ولی میزان تاثیرگذاری آنان مشخص نیست. علاوه بر این، عدم تمرکز این پلتفرم روی استفادههای تجاری و تجربه کاربری نیز میتواند رشد محبویت این پلتفرم را در میان کاربران عادی با مشکل مواجه کند.